Het is belangrijk om mensen in (verblijfs)gebouwen te beschermen tegen de gevolgen van explosies met gevaarlijke stoffen. Als voldoende afstand houden niet mogelijk is, kan bijvoorbeeld een barrière zoals een muur van beton of aarde helpen. Hoe effectief een barrière is, hangt af van verschillende factoren. De afstand van de explosie tot de barrière is bijvoorbeeld belangrijk, maar ook de vorm en de afmetingen van de barrière. Het ‘schaduwgebied’ direct achter de barrière draagt bij aan de bescherming van gebouwen en mensen die daar aanwezig zijn.
Een deel van de drukgolf gaat over een barrière heen. Hoe groter de afstand van de barrière tot het te beschermen gebouw, hoe minder de afschermende werking van de barrière. Over het algemeen geldt dat de diepte van het ‘schaduwgebied’ achter een goed geplaatste barrière 2-4 maal de hoogte van de barrière is. Bij een barrière van 10 meter hoog, reikt de afscherming dus tot maximaal 20-40 meter achter de barrière.
Kernwoorden: barrière, effectiviteit, explosie, wal, scherm, muur.
Metadata
- Opdrachtgever: Meerjarenagenda Versterking Omgevingsveiligheid, cluster 6.
- Auteur(s): NIPV, RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), Antea Group
- Datum laatste actualisatie: 4 april 2024
Met welk doel is het voorbeeld opgesteld?
Het doel is om bestaande inzichten over de werking en effectiviteit van barrières samen te vatten.
Binnen welk stappenplan uit het Handboek Omgevingsveiligheid is het voorbeeld toepasbaar?
De inzichten kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden bij het stappenplan besluitvorming groepsrisico en stappenplan gelijkwaardigheid explosievoorschriftengebied.
Waartegen biedt het voorbeeld bescherming?
In deze studie is vooral gekeken naar de afschermende werking bij explosies. Barrières kunnen ook een afschermende werking hebben bij brand.
Wat is het beoogde effect van het toepassen van het voorbeeld?
Het afschermen van te beschermen gebouwen en/of gebieden.
Welk handelingsperspectief wordt er geboden aan de omgeving?
Een barrière kan ook worden gebruik om de mogelijkheden voor schuilen of vluchten te vergroten.
Welk ontwerpprincipe is er gebruikt?
Afscherming.
Welke randvoorwaarden en beperkingen zijn er als het gaat over de effectieve toepassing van een voorbeeld?
De studie beschrijft de effectiviteit in hoofdlijnen. Om voor een concrete situatie de effectiviteit te bepalen, zijn aanvullende analyses nodig.
Beperkingen aan effectiviteit van bescherming:
Over het algemeen geldt dat de diepte van het ‘schaduwgebied’ achter de barrière 2-4 maal de hoogte van de barrière is. Bij een barrière van 10 meter hoog, reikt de afscherming dus tot maximaal 20-40 meter achter de barrière. Binnen dit schaduwgebied neemt de afschermende werking af naarmate de afstand tot de barrière toeneemt. De afschermende werking is vlak achter de barrière het grootst. Tegelijkertijd is de afstand tot de barrière ook de extra afstand tot de explosiebron, waardoor de gevolgen op die grotere afstand al lager zijn.
Type omgeving:
Basisnetroutes, nabij bedrijven met ontvlambare stoffen die kunnen exploderen.
Animatie de werking van barrières bij explosies
Titel: RIVM - De werking van barrières bij explosies
Tekst: Stel, er vindt bij het vervoeren of opslaan van gevaarlijke stoffen een
ongeval plaats.
Beeld: We zien verschillende platformen met gebouwen.
In het midden van het beeld zien we een truck.
De truck heeft een ongeluk en vat vlam
Tekst: Als dat leidt tot een explosie, ontstaat er een drukgolf die schade kan
veroorzaken aan gebouwen én mensen.
Beeld: Er ontstaat een explosie.
Na de explosie zien we een drukgolf.
Deze vliegt langs de gebouwen.
Sommige gebouwen storten in.
Tekst: Een barrière kan helpen die schade te verminderen. Door de drukgolf
te reflecteren of te absorberen.
Beeld: We gaan weer naar een nieuwe scene voor de explosie.
We zien nu tussen de gebouwen en de truck 2 muren verschijnen.
De truck explodeert weer.
Achter de muren verschijnt nu een blauwe vlak.
Dit vlak staat voor de veiligheidszone achter de muur.
Bij de muren zien we lijnen die de drukgolf reflecteren.
De lijnen verdwijn en in de plaats komen nu lijnen die laten zien dat de muren de drukgolf absorberen.
Tekst: Een barrière buigt de drukgolf ook af.
Beeld: Om de muren zien we nu lijnen die indiceren dat de drukgolf om de muren heen buigt.
Text; Maar... dat betekent niet dat een barrière altijd voldoende
bescherming biedt.
Beeld: We gaan weer naar een nieuwe scene die voor de explosie afspeelt.
We zien nu ook de muren in beeld. Bij de muren zien we een waarschuwing icoon opspringen.
Tekst: Zo speelt de hoogte van de barrière een grote rol...
Beeld: We zien nu de zijaanzicht van de explosie.
We zien de truck en de muur.
De truck explodeert.
We zien nu een gebouw in beeld schuiven. De muur staat nu dicht bij het gebouw.
Tussen de muur en het gebouw zien we een zone die veilig is van de explosie.
De muur word langzaam kleiner. We zien dat de veiligheid zone steeds kleiner word.
In het gebouw komen steeds meer scheuren.
Het gebouw kan het niet meer aan en stort in.
Tekst: Maar ook de afstand van de barrière tot de explosie en tot het gebouw dat beschermd moet worden.
Beeld: We gaan naar een nieuwe scene voor dat de explosie heeft plaats gevonden.
De truck explodeert op nieuw.
De muur houd een gedeelte tegen.
Achter de muur verschijnt weer een veiligheidszone.
De muur schuift langzamerhand dichter bij de explosie
De veiligheidszone word kleiner en kleiner en er ontstaan steeds scheuren in het gebouw.
Het gebouw stort in.
Tekst: Hoe dichterbij de explosie, hoe sterker de barrière moet zijn om de drukgolf op te vangen.
Beeld: We gaan weer naar een nieuwe scene.
We zien nu de truck en de muren.
De truck explodeert weer.
Achter de muren zien we de veiligheidszone ontstaan.
De muur schuiven dichter bij de explosie.
De muren worden nu dikker.
Tekst: Daarnaast kan de drukgolf achter de barrière alsnog te groot zijn.
Beeld: In beeld schuiven nu gebouwen.
Deze worden nog steeds geraakt door de schokgolf.
Er ontstaan scheuren in de gebouwen.
Tekst: Er zijn dan aanvullende acties nodig om slachtoffers te voorkomen,
Beeld: Boven in beeld schuiven meer gebouwen in beeld.
Tekst: zoals het versterken van gebouwen.
Beeld: We gaan naar een nieuwe scene. Links in beeld zien we een plateau met gebouwen.
Rechts in beeld zien we een kader met daar in een muur met raam.
De raam en muur zien we dikker worden.
Tekst: Om te bepalen of een barrière een gebouw op een specifieke locatie
kan beschermen, zijn er uitgebreidere analyses nodig.
Beeld: We gaan weer naar een nieuwe scene.
In beeld schuiven 2 plateaus met gebouwen.
Voor deze gebouwen zie je 2 muren verschijnen.
Links in beeld zien we een kader met 3 iconen.
Een beeldscherm, een vergrootglas en een groen cirkel met een vinkje.
Tekst: Benieuwd wat een barrière voor jouw project kan betekenen?
Beeld: We zien nu een stadje in beeld schuiven.
Boven in zien we nog een extra muur en een bouwput verschijnen.
Tekst: Neem dan contact op met uw Omgevingsdienst en Veiligheidsregio
voor een oriënterend gesprek.
Beeld: We zien nu een eindkaart in beeld schuiven.
In beeld staat de tekst: Neem contact op met uw Omgevingsdienst en Veiligheidsregio.
Daar onder zien we het logo van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
Daarnaast zien we het logo van het Nederlands instituut Publieke Veiligheid.